سندروم صفحات الکترونیک؛ تهدیدی برای بچه ها - وبلاگ سال آرامش

به گزارش وبلاگ سال آرامش، سندروم صفحات الکترونیک اختلالی است که عمدتا در میان بچه ها کم سن وسال رخ می دهد؛ بچه ها زیر 10 یا 11 سال؛ بچه های که در سال های آغازین و بسیار مهم رشد ذهنی و مغزی شان، زمان زیادی از وقت خود را پای صفحات الکترونیک می گذرانند و حضور در این فضا، اختلالات رشدی برایشان ایجاد می کند.

اینکه سال هاست تلویزیون به عضو ثابت و جدانشدنی بسیاری از خانواده ها تبدیل شده و بسیاری از مادران آن را به عنوان پرستار کودکشان انتخاب کرده اند تا به امور خانه برسند و برای طولانی تر کردن ساعت کار این پرستار، از فیلم ها و سی دی های کارتون هم استفاده می کنند به کنار، چند سالی است استفاده از گوشی های موبایل و تبلت هم میان بچه ها رواج فوق العاده ای یافته و حتی برخی از آن ها از همان سنین بسیار کم، گوشی یا تبلت اختصاصی دارند و سرشان مدام گرم بازی های کامپیوتری و حتی حضور در فضای مجازی است.

در دست گرفتن موبایل و سرگرم بودن اعضای خانواده و بچه ها بزرگ تر، حتی موجب توجه بچه ها کوچک تر و یکی، دوساله خانواده ها به این وسیله شده و آن ها نیز از همان سنین، نخستین علاقه های خود را با درخواست پخش موسیقی و ... آغاز می کنند؛ روندی که اگر مدیریت و محدود نشود، اتفاقات ناخوشایندی را در روند رشد فکری بچه ها ایجاد خواهد کرد.

اختلالی بسیار جدی

سندروم صفحات الکترونیک اختلالی است که عمدتا در میان بچه ها کم سن وسال رخ می دهد؛ بچه ها زیر 10 یا 11 سال؛ بچه های که در سال های آغازین و بسیار مهم رشد فکری و مغزی شان، زمان زیادی از وقت خود را پای صفحات الکترونیک می گذرانند و حضور در این فضا، اختلالات رشدی برایشان ایجاد می کند.

به گفته حانیه علی مددی، روانشناس، این بچه ها عمدتا دارای مسائل خلقی، اضطرابی و شناختی بوده و در تنظیم عواطف شان مسئله دارند.

خلق و خوی شان به صورت غیرطبیعی بالا و پایین می رود، دارای استرس و نگرانی اند، خواب باکیفیتی ندارند، در ایجاد ارتباط مشکل داشته و ارتباط چشمی کمی برقرار می کنند، مخاطب های خوبی نیستند، پرخاشگرند و .... البته تمام این نشانه ها با هم بروز نکرده و معمولاً بچه ها چند نشانه را از خود بروز می دهند.

علی مددی این نکته را هم می گوید که این نشانه ها عمدتا شبیه علائم اختلال اوتیسم است و در برخی تحقیقات نیز به ارتباط میان توسعه فضای دیجیتال با انفجار اوتیسم اشاره شده است.

تعاملات مجازی و بی کیفیت

رشد مغزی بچه ها در 2-3 سال ابتدایی زندگی شان بسیار بالاست؛ آنقدر که در مجموع دیگر سال ها به این میزان نبوده و عمدتا لطمه های واردشده نیز در این سنین، به راحتی در سال های بعد قابل جبران نخواهد بود. بچه های که در این سنین در معرض صفحات الکترونیک که تلویزیون نیز در زمره آن ها محسوب می شود قرار می گیرند، با اختلال جدی گفتار و ایجاد تعامل با دیگران روبرو خواهند شد.

علی مددی می گوید: این بچه ها به جای قرارگرفتن در فضایی واقعی و برقراری ارتباط باکیفیت، در فضای مجازی و دیجیتال قرار دارند به همین دلیل گفتار در آن ها به خوبی رشد نمی کند.

آن ها در این فضا به صورت منفعل عمل کرده و اطلاعاتی با سرعت بالا دریافت می کنند که فکر شان در پردازش آن ها با مشکل روبرو شده و به هم می ریزد. در حالی که اطلاعات در دنیای واقعی با ریتم مشخص و آرام تری به آن ها منتقل شده و توانایی پردازش و تفکر در مورد آن ها را دارند.

مقصران اصلی بروز اختلال

اولین قدم های سوق دادن بچه ها به سمت اختلال صفحات الکترونیک را والدین آن ها برمی دارند. پدر و مادری که معمولا خودشان هم ساعات طولانی، از تلویزیون، موبایل، تبلت و ... استفاده می کنند و زمان بندی مشخصی برای آن ندارند و بچه هاشان نیز پابه پای آن ها در معرض همین صفحات قرار می گیرند.

دسته دیگر پدر و مادر هایی هستند که به دلیل عدم آگاهی از مضرات صفحات الکترونیک برای بچه ها، مشغله های خودشان یا بی حوصلگی، این تجهیزات را به راحتی در اختیار بچه هاشان قرار می دهند و زمان بندی و مدیریت صحیحی بر آن اعمال نمی کنند. به گفته علی مددی سبک زندگی خانواده ها نقش مؤثری در این مسئله دارد.

او می افزاید: آن ها که اوقات شان را با فعالیت های مفید پر می کنند، ورزش می کنند، برنامه های تفریحی مثبت دارند بچه هاشان را نیز وارد فضای ارتباطی و یادگیری مثبت کرده که هم از جنبه روانی و هم از نظر جسمی رشد خواهند داشت. این سبک زندگی برای پیشگیری و درمان این اختلال حرف اول را می زند.

برای درمان چه کنیم؟

اولین قدم برای درمان بچه ها معتاد به صفحات الکترونیک، محدودکردن زمان استفاده آن ها از این تجهیزات است. آن گونه که علی مددی می گوید: برای بچه ها کوچک تر و کم سن وسال، قطع کامل استفاده، راهکار درست و نسبتا بدون مسئله ای است و چالش کمتری ایجاد می شود، اما برای بچه های بزرگ تر کمی کار سخت تر است و بهتر است با شیوه تعامل و مصاحبه و آگاه کردن آن ها از مضرات استفاده بیش از حد بهره مند شد.

همچنین حدود سه هفته تا یک ماه باید استفاده از وسایل الکترونیک را به طور کامل قطع کنیم تا مشخص شود مسائل پیش آمده به چه میزان تحت تأثیر این فضا بوده. در این مدت به کودک فرصت خواهیم داد خودش را در دنیای واقعی پیدا کند، تعاملات را شناخته و آن ها را کشف کند.

در مورد بچه ها کوچک تر همان طور که عنوان شد قطع دسترسی باید به صورت کامل باشد، اما برای بچه ها بزرگ تر با محدودکردن طی زمان و مثلا اجازه استفاده آن ها به مدت یک ساعت در روز می توان پیش رفت.

این روانشناس این را هم می گوید که در بسیاری از مواقع، مقاومت خود والدین اجازه درمان صحیح و درست این اختلال را سلب می کند؛ والدینی که می گویند این همه کودک پای تلویزیون نشستند، ما هم کودک بودیم می نشستیم، مگر چه اتفاقی برایمان افتاد یا والدینی که نمی توانند در مقابل اصرار بچه ها شان مقاومت کنند و محبت مادرانه و پدرانه اجازه اعمال محرومیت را به آن ها نمی دهد، کار را سخت می کنند.

این مسائل باید ابتدا در والدین بررسی و حل شود تا روند درمان اختلال هر چه سریع تر برای کودک آغاز شده و نتیجه مثبت آن حاصل شود.

منبع: همشهری