وزن گوشت قرمز در سفره خانوار از 1386 تا 1400 - وبلاگ سال آرامش

به گزارش وبلاگ سال آرامش، مقدار مصرف گوشت قرمز برای هر فرد شهری در پانزده سال گذشته، چهل درصد کاهش یافته است.

به گزارش فردای اقتصاد، هزینه سرانه خانوارهای ایرانی طی 15 سال اخیر مستمرا کاهش یافته است. پیش از این در گزارش ریشه های مالی نارضایتی نشان داده شد که میانه هزینه حقیقی هر فرد در خانوار شهری به طور میانه 18 درصد کاهش یافته است. به صورت طبیعی این کاهش هزینه ها به صورت یکنواختی بر روی گروه های کالایی مختلف توزیع نمی گردد و خانوارها ابتدا مخارج خود را روی کالاهای لوکس کاهش می دهند و در صورت ادامه کاهش رفاه، این کاهش مخارج به نیازهای غذایی خانوار نیز تحمیل می گردد. آنالیز تغییرات مقادیر خوراکی استفاده شده خانوارها می تواند دلالت های مهمی بر کاهش رفاه ایرانی ها داشته باشد.

پروتئین نقش مهمی در حیات انسان دارد و در بسیاری از کشورها، کمبود پروتئین بعد از کمبود انرژی، دومین عامل سوتغذیه شدید و مرگ و میر است. منبع اصلی تامین پروتئین انسان ها از محل گوشت چهارپایان اهلی، پرندگان (به طور ویژه مرغ) و آبزیان (به طور ویژه ماهی) تامین می گردد. علی رغم افزایش سرانه مصرف مرغ و ماهی در دنیا و بعلاوه کشور ما، همچنان گوشت قرمز سهم قابل توجهی از تامین پروتئین انسان ها را به عهده دارد.

مصرف گوشت قرمز چقدر کم شد؟

آنالیز داده های هزینه و عایدی خانوار شهری و روستایی نشان می دهد که به طور میانه، اندازه مصرف گوشت قرمز برای هر فرد شهری در بازه زمانی 1386 تا 1400 حدود 40 درصد کاهش یافته است. این کاهش برای هر فرد روستایی 48 درصد بوده است. داده شاخص قیمت منتشره به وسیله مرکز آمار نشان می دهد که در این بازه زمانی، شاخص قیمت گوشت قرمز و گوشت ماکیان برای خانوار شهری 2586.3 درصد رشد نموده است که میانگین 15 ساله آن برابر است با سالانه 30 درصد تورم گوشت قرمز و گوشت ماکیان (شرح: مقادیر مصرف طبق تعریف سرانه معادل OECD سرانه شده اند. سرپرست خانوار 1 فرد، سایر افراد بزرگسال 0.7 فرد و افراد زیر 16 سال نیز 0.5 نفر محاسبه می شوند).

نسبت خانوارهایی که در طول سال گوشت قرمز مصرف نموده اند به کل خانوارهای شهری-روستایی نیز نشان می دهد که در طول زمان خانوارهای کمتری گوشت قرمز مصرف نموده اند. نمودار زیر روند 15 ساله این شاخص را نمایش داده است.

شکاف میان فقرا و ثروتمندان در مصرف گوشت قرمز

آنالیز اندازه مصرف گوشت قرمز میان دهک های هزینه ای نشان دهنده بروز اتفاق ویژه ای است. نمودار زیر نشان می دهد که کاهش مصرف گوشت قرمز در تمامی دهک ها اتفاق افتاده است به طوری که این اندازه کاهش برای هر فرد در دهک دهم هزینه برابر با 44 درصد بودهاست. اما این اندازه کاهش در دهک اول برابر با 59 درصد بوده است که بیشترین اندازه کاهش در میان سایر دهک ها است.

آنالیز نسبت خانوارهایی که در طول سال گوشت قرمز مصرف نموده اند، به تفکیک میان دهک ها نشان می دهد که این نسبت در تمامی دهک ها کاهشی بوده است. به عبارت دیگر در سال 1400 حدود 79 درصد خانوارهای متعلق به دهک دهم هزینه گوشت قرمز مصرف نموده اند درحالیکه این نسبت در سال 1386 برابر با 83 درصد بوده است. این نسبت برای دهک اول هزینه طی این دوره از 31 درصد به 17 درصد کاهش پیدا نموده است.

عوامل کاهش سهم گوشت قرمز در سفره ایرانیان

باید توجه داشت که لزوما تمام کاهش اتفاق افتاده در اندازه مصرف گوشت قرمز را نمی توان به کاهش رفاه خانوار مربوط دانست چراکه عواملی چون تغییر سلیقه خانوارهای ایرانی در طول زمان و تمایل به جایگزینی گوشت قرمز با سایر محصولات، افزایش جمعیت میانسال در هرم جمعیتی کشور و افزایش طبیعی اندازه بیماری های قلبی و عروقی از عواملی هستند که می بایست اثر آن ها را به صورت دقیق در نظر گرفت. بعلاوه کاهش اندازه مصرف گوشت قرمز لزوما به معنای مصرف کمتر پروتئین نیست چراکه خانوار ایرانی به علت قیمت نسبی کمتر گوشت سفید نسبت به گوشت قرمز، بخشی از تقاضای پروتئین خود را به گوشت سفید منتقل نموده است. با این حال این روند کاهشی به خوبی با روند کاهشی مصرف سرانه و رفاه 15 سال اخیر همگام است و ریشه اصلی آن را باید در کاهش قدرت خرید مردم جست.